Wat doen tegen overprikkeling – 7 tips om te verzachten

Het begon al bij het opstaan. Mijn hoofd voelde vol. Ik had slecht geslapen: veel draaien, vaak naar de wc en een onrustig lijf. Ik voelde me slecht, erg vermoeid en met branderige ogen zette ik nog maar een bak koffie. Alles leek harder dan normaal: het gezoem van de kookplaat, het geritsel van Sjimmy in zijn bench, zelfs mijn eigen ademhaling viel me op. Het licht van mijn telefoon was te vel in mijn ogen en ik kon mijn draai niet vinden. Elke aanraking van Sjimmy was teveel en ik deinsde bijna letterlijk achteruit.

Mijn hoofd stond aan. Mijn oren suisden. Het was alsof er geen ruimte meer was voor nog één gedachte. Ik kan niet ontspannen. Aargh!

Ik stapte mijn busje uit en ging naar buiten met Sjimmy. De roldeur klapte dicht, het geluid dreunde na in mijn hoofd. Zelfs de wind langs mijn gezicht voelde als irritatie. Ik wist: dit is geen gewone vermoeidheid. Dit is overprikkeling. En ik moest iets doen. Nu!

Hoe herken je overprikkeling?

Overprikkeling kan zich op allerlei manieren uiten. Het is vaak een opeenstapeling van kleine dingen die samen te veel worden. Je herkent het onder andere aan:

– Geluiden die harder binnenkomen
– Licht dat fel en onverdraaglijk lijkt
– Niet aangeraakt willen worden
– Snel geïrriteerd zijn
– Moeite met concentreren
– Een bonkend hoofd
– Gespannen schouders
– Suizende oren
– Emotionele reacties die niet in verhouding lijken

Je lijf schreeuwt eigenlijk: “genoeg!”

(Let wel: bovenstaande klachten kunnen natuurlijk ook andere oorzaken hebben. Dus heb je ineens opvallende klachten of vertrouw je het niet? Gewoon naar de huisarts gaan. Ik ben natuurlijk geen dokter).

Wat kunnen oorzaken zijn?

Overprikkeling ontstaat meestal niet door één ding. Het is een optelsom van teveel sociale afspraken of verplichtingen. Druk, als in: een druk voelen of te druk zijn. Te weinig rustmomenten hebben. Langdurig schermgebruik zonder pauze en een smartphone die maar blijft piepen en trillen. Slapeloze nachten doen het ook erg goed voor overprikkeling. Daarnaast onregelmatig eten, omgevingsgeluid p zoals verkeer, de stad of groepen mensen – en teveel moeten in korte tijd. Ook past het bij bepaalde diagnoses, zoals bijvoorbeeld autisme en HSP.

Iedereen kan overprikkeld raken — zeker als je gevoeliger bent of leeft in een wereld die constant ‘aan’ staat. De vraag is dan: wat te doen tegen overprikkeling, als het eenmaal zover is?

Wat doen tegen overprikkeling – 7 tips om te verzachten

Hier zijn 7 dingen die mij helpen als het me allemaal te veel wordt. Het zorgt dat ik weer met beide benen op de grond kom en uit die overweldigende storm van overprikkeling raak.

1. Zet je scherm uit (ja, écht)

Even 15 minuten zonder telefoon of laptop kan al verschil maken, maar langer is beter. Scrollen lijkt ontspanning, maar geeft juist méér prikkels. Elk filmpje, elke tekst, elk mailtje, … Het doet allemaal wat. Iedereen wil wat van je, maar rond dat af. Leg het toestel weg, sluit je ogen en relax. Doe ademhalingsoefeningen of blijf gewoon liggen. Lees in dit artikel meer over bewust offline gaan.

2. Ga wandelen – liefst alleen

Geen podcast. Geen gesprek. Gewoon lopen. Het liefst in de natuur of ergens waar weinig mensen zijn. Mijn Labradoodle Sjimmy helpt me hier altijd mee: hij dwingt me naar buiten, en zijn rust werkt aanstekelijk.

Tijdens de opleiding tot Holistisch Therapeut kreeg ik nogmaals bevestigd dat alleen zijn, je terugtrekken en voelen en ervaren het beste is wat je kunt doen. Pas dan ontdek je wat er speelt, wat er allemaal in je hoofd zit en hoe je je écht voelt. Doe jij dat wel eens? Zonder jij je wel eens bewust af? Het werkt echt.

3. Sluit je even af

Doe een zonnebril op, draag een capuchon of zet een noise cancelling koptelefoon op. (Ik zweer bij deze. Hij is niet goedkoop, maar echt een geweldig ding.) Een noice cancelling koptelefoon mag er misschien wat raar uitzien, maar je hoofd en zenuwstelsel zullen je dankbaar zijn. Ik zet hem standaard op als ik schrijf en zonder me er regelmatig mee af. Ook gebruik ik hem als ik met mijn busje geparkeerd sta bij drukke wegen, om toch te kunnen ontspannen. Hij filtert zo alle geluiden eruit. Sindsdien ervaar ik veel meer rust. Heerlijk!

4. Doe één ding met aandacht

Was afwassen vroeger irritant? Nu helpt het me – en ik moet trouwens wel, zonder vaatwasser in m’n minibusje. Langzaam, met aandacht. De focus op één handeling tegelijk haalt me uit de chaos.

5. Slaap of rust — al is het maar kort

Een half uur liggen in stilte kan wonderen doen. Je hoeft niet in slaap te vallen – dat lukt bij echte overprikkeling trouwens ook vaak heel slecht. Maar gewoon even niks. Geen geluid. Geen prikkels. Het liefst in het donker.

Meer artikelen over rust en kalmte? Kijk dan bij deze artikelen over rust in je hoofd.

6. Schrijf het van je af

Pak pen en papier. Geen filter, geen grammatica. Gooi alles eruit. Vaak voel je daarna letterlijk ruimte in je hoofd ontstaan. Zie het als een braindump, als het legen van je hersenen. Net zo lang tot het je oplucht.

7. Benoem het

Zeg hardop (tegen jezelf of tegen iemand die je vertrouwt): “Ik ben overprikkeld.” Alleen al dat uitspreken kan iets verzachten. Je hoeft je niet te verantwoorden — je mag het gewoon voelen.

Wat doen tegen overprikkeling begin bij zachtheid

Je hoeft het niet op te lossen. Je hoeft alleen te verzachten. Ruimte te maken. Lief te zijn voor jezelf. Overprikkeling is een signaal. Je lijf is niet tegen je, het fluistert wat het nodig heeft.

Dus als je merkt dat je hoofd overloopt, je schouders verkrampen, of je het liefst zou willen vluchten van alles en iedereen … vraag jezelf dan af: wat kan ik doen tegen overprikkeling – wat helpt mij vandaag?

Wat anderen ook lezen over Rust in je hoofd

• Waarom ben ik altijd moe? – 3 tips
• Altijd aan staan – wat te doen?
• Geen rust in hoofd en lichaam? Dit kun je doen
• Meer artikelen over rust in je hoofd? Kijk hier!

Klaar om overprikkeling op te lossen?

👉 Wil je minder overprikkeling en meer verdieping? Ervaren hoe je structureel méér rust inbouwt in je dagen – en zo op termijn minder overprikkeld raakt? Doe dan vandaag nog mee met mijn 7-daagse Meer rust in 7 dagen.

Een week lang elke dag een moment voor jezelf. Niet om iets op te lossen of te leren, maar gewoon even niks, en van daaruit verder te kunnen. Gewoon laagdrempelig en leuk om te doen. Als goede basis. Sjimmy en ik praten je er natuurlijk gewoon door.

Doe je gezellig mee?

Volg je ons al op Facebook, Instagram, TikTok of YouTube? Zien we je daar?

Bovenstaande tekst bevat een afilliate link. Kost jou niks, maar met een aankoop via de link sponsor je Sjimmy zijn botjes en ons reizende avontuur. Hij is je dankbaar!