Wonen op een boot in de winter

“Wonen op een boot in de winter? Dat is koud hoor!” hoorde ik geregeld. Het waren die bekende ‘beste stuurlui aan wal’. In het verleden ooit eens een boot gehad. 20 jaar terug of zo. Een speedbootje. En die kwamen mij dan vertellen dat de winters koud zijn op het water. Ja, dat geloofde ik natuurlijk wel. En ja, dat ervoer ik ook. En ja, ik vond het toch nog steeds leuk.

Wonen op een boot – het roept meteen beelden op van zwoele zomeravonden op het dek, biertje in de hand, zon die langzaam wegzakt achter de bomen. En dat beeld klopt ook. Voor een groot deel. Maar het is niet het hele verhaal.

–> Misschien interessant: Mag je wonen op een boot?

Ik weet nog goed hoe ik ermee begon. Ik had gewoon een huis aan de wal, maar ik kocht er voor de leuk een klein opknappertje bij. Gewoon voor de lol. Voor de vrijheid in het weekend, het varen, het dobberen. Een beetje klussen, verder vooral genieten. Het voelde licht en onbezorgd. En hoe vaker ik erop zat, hoe meer ik eraan verslaafd raakte. Die vrijheid trok me steeds harder.

Op een dag dacht ik: ik ga op een boot wonen! En zo begon het.

Toen ik echt besloot om te gaan wonen op een boot, was dat in april. Een heerlijke tijd om te starten. Ik hoefde nog lang niet na te denken over de winter. Alles was zon, lange avonden en een open kajuit. Ik woonde op dat eerste kleine bootje, dat echt niet gebouwd was op kou. Het had alleen een zeiltje over de achterkajuit. Er was geen sprake van overwinteren. Dat zou ik niet eens geprobeerd hebben.

Maar zoals dat gaat als je eenmaal dat waterleven in je bloed hebt zitten, kwam er later een tweede boot. Een stukje groter. Iets ruimer. Geen zeiltje meer, maar een vaste stalen kajuit met schuifdeuren. Daar kreeg ik echt het gevoel van een klein, varend huisje. En op die boot heb ik wel twee winters gewoond – nou ja, op eentje een stuk minder, want toen overwinterde ik een deel van de winter in Spanje. Maar twee keer heb ik het in Nederland echt meegemaakt.

De winter op het water is iets heel anders dan het land. Het water onder je slaat de kou op en straalt die naar binnen. De vloer wordt koud, de lucht vochtig. Je moet er echt rekening mee houden dat alles klam kan worden. Condens op de ramen, natte dekens als je niet oplet. Ventileren is noodzakelijk, maar dat maakt het natuurlijk weer kouder.

Op mijn tweede boot had ik gelukkig betere voorzieningen. Verwarming is geen luxe, het is pure noodzaak als je wilt wonen op een boot in de winter. Ik had een standkachel op diesel, met een klein beetje elektra voor de ventilator en ontsteking. En omdat mijn boot niet enorm groot was – 9,5 meter – kreeg hij het binnen verrassend goed warm. Ook al was hij niet heel dik geïsoleerd. De warmte bleef hangen in de stalen kajuit en met een beetje slim ventileren hield ik het goed leefbaar.

Ik moest gasflessen regelen voor koken en extra verwarming als het echt koud werd. Ik leerde voorraad aanleggen omdat veel havens in de winter de waterpunten afsluiten om bevriezing te voorkomen. Soms moest ik met jerrycans sjouwen om mijn watertank vol te krijgen (die soms ook bevroor). En als ik walstroom had, was dat een bonus. Maar vaak moest ik het met accu’s doen.

De havens in de winter zijn een ander verhaal dan in de zomer. Waar het in juli een soort drijvend dorp was vol geroezemoes en gezelligheid op de steigers, werd het in januari stil en verlaten. Veel boten gingen de kant op of werden achtergelaten. Ik bleef liggen waar ik kon, maar zonder officiële ligplaats moest ik creatief zijn.

En toch – ondanks alle nadelen, de kou, het vocht, het je boot uit ijs moeten bikken en het georganiseer – had het iets. De stilte op het water als het vroor, het geluid van krakend ijs tegen de romp, de sterrenhemel boven een verlaten haven. Ik voelde me verbonden met de seizoenen, veel meer dan ik ooit in een huis had gedaan.

–> Tip: Permanent op een boot wonen – kan dat?

Wonen op een boot in de winter vraagt voorbereiding, aanpassing en wat hardheid. Maar het levert ook iets op wat je nergens anders vindt. Als je een goede kachel hebt en je boot een beetje warm kunt houden, als je slim omgaat met water, stroom en gas, dan is het een avontuur dat je niet wilt missen.

Ik zou het zo weer doen – met dikke dekens, een warme muts en mijn dieselkachel zacht brommend op de achtergrond. Gezellig!

Meer over wonen op een boot:

• Op een boot wonen – waar schrijf je je in?
• Huis verkopen en op een boot wonen – doen of niet?
• Wat zijn de voordelen van wonen op een boot?
• Wonen op een boot – briefadres?
• Meer? Kijk dan bij het totaaloverzicht.

Conclusie

Wonen op een boot in de winter is niet hetzelfde als in de zomer. Het is kouder, vochtiger en vraagt voorbereiding. IJs aan de binnenkant van de ramen, een witte waas uit je mond, koude vingers in de ochtend. Maar met een goede verwarming en wat creativiteit is het absoluut mogelijk.

Ik begon ooit in april zonder me zorgen te maken over de winter, op een bootje dat er niet voor gemaakt was. Maar op mijn tweede boot – met vaste kajuit en standkachel – heb ik het echt beleefd. Het was soms afzien, maar vooral onvergetelijk vrij.

En daar deed ik het voor.

---

Droom jij van een vrijer bestaan op het water?

Wil jij écht loskomen van vaste woonlasten, verplichtingen en verwachtingen? Dan is mijn online inspiratiecursus Vrij Leven precies wat je nodig hebt. Je leert stap voor stap hoe je een reizend leven opbouwt. Met praktische tips, duidelijke uitleg en veel voorbeelden. Van het vinden van gratis ligplekken tot waar je de was kunt doen!

Volg jij ons al op Facebook, Instagram, TikTok of YouTube? Zie je daar!